آپارات
گرچه ادبیات در مورد درمان راه حل محور فراوان است اما تنها یک کتاب پیرامون دانش من درباره زوج درمانی راه حل محور وجود دارد (2012 Connie). من این مقاله را نوشتم تا به چند سئوال مشترک دانشجویان درمان راه محور درباره استفاده از روش کار با زوجین، پاسخ مختصری بدهم.
آیا درمان راه حل محور برای زوجین مناسب است؟
این رویکرد نه تنها برای کار با اشخاص (بزرگسالان، نوجوانان و خردسالان) بلکه برای کار با زوجین، خانواده ها و گروه ها نیز مناسب است. درمان راه حل محور معمولاً برای کار با کسانی که از مشکلات روان شناختی مانند: «اضطراب، افسردگی و اعتیاد» رنج می برند موثر است اما از این رویکرد می توان برای کمک به مراجعانی که با درگیری ها و دیگر مشکلات ارتباطی دست و پنجه نرم می کنند استفاده کرد.
این نوع درمان بر پایه رویکرد درمان کوتاه مدت که ابتدا در دهه هفتاد میلادی در موسسه پژوهش های روانی پالو آلتو توسط گروهی از پژوهشگرانی که از روانپزشک آمریکایی میلتون اریکسون الهام گرفته بودند بنا شده است. برخالف بیشتر نظریه های روان درمانی که تمایل به تمرکز بر آنچه که درون اشخاص می گذرد دارند، درمان فشرده راه حل محور بر تعاملات توجه دارد؛ یعنی آنچه که میان افراد رخ می دهد. با توجه ریشه های روانشناسی تعاملی و نه روانشناسی فردی درمان راه حل محور، این رویکرد به ویژه برای کمک به مراجعانی که در زمینه مسائل مربوط به روابط خود با یکدیگر مشاجره می کنند مناسب است.
وجه تمایز زوج درمانی راه حل محور با دیگر روش های زوج درمانی چیست؟
برخلاف بسیاری از رویکردهای دیگر، این رویکرد نه بر هیچ یک از نظریه های روانشناختی یا ایده های توضیحی بنا شده است و نه دربرگیرنده ایده های از پیش تعبیر شده چگونگی حل مشکلات است. به جای آن چارچوبی برای انجام گفتگوهای مفید و سازنده ارائه میدهد که به احتمال زیاد به مراجعان کمک میکند تا منایع خود را بشناسند و راه حل های منحصر به فرد خود را برای مشکلات منحصر به فرد خود پیدا کنند.
درمان راه حل محور را چگونه با زوجین به کار ببریم؟
با زوج ها همان روشی به کار میرود که در کار با اشخاص استفاده می شود. ابزارها یکسان هستند. درمانگر نقاط قوت و سئوالات مربوط به مقابله را بررسی می کند، پیشرفتی را که از قبل برجسته شده است برجسته تر می کند، سئوالات آینده محور با جزئیات می پرسد، سئوالات مقیاسی ارائه می دهد و… اگر با ابزارهای مصاحبه راه حل محور آشنا باشید دشوار نخواهد بود که ببینید ابزارهای این رویکرد را می توانید در کار با زوجین نیز استفاده کنید.
چند جلسه برای زوج درمانی راه حل محور نیاز است؟
SFT یک روش درمانی فشرده است اما برخالف برخی دیگر رویکردهای درمانی، این یک درمان محدود به زمان نیست؛ یعنی تعداد جلسات پیش از موعد، مورد توافق قرار نمی گیرد. با این حال هدف این است که به مراجع در کمترین زمان ممکن کمک کنیم و در هنگام تصمیم گیری همه چیز بر عهده مراجع است.
چگونه جلسه درمان با زوجین را آغاز کنیم؟
وقتی زوجین به درمان مراجعه می کنند غالبا فرض می کنند برای اینکه درمانگر بتواند به آنها کمک کند به اطلاعات دقیق در مورد مشکلاتشان نیاز دارد. بنابراین، مراجعان اغلب مشتاق هستند که در مورد مشکلات خود اطالاعات مفصلی به درمانگر ارائه دهند. این وظیفه درمانگر است که گفتگو را هدایت کند و اطمینان حاصل کند که زمان موجود به طور کامل صرف صحبت کردن در مورد مشکلات نمی شود بلکه در مورد آنچه می توان به عنوان «راه حل – گفتگو » نام برد صحبت شود. این کار می تواند به چند روش انجام شود. در اینجا چند نمونه آورده شده است:
1 .جلسه را با بیان قوی شروع کنید.
چگونگی شروع جلسه اول با مراجعانتان را مدیریت کنید و قسمت اول این جلسه را به گفتگو در مورد چیزهایی که زوجین درباره یکدیگر و مسائلی که در روابطشان خوب پیش می رود، بپردازید. این روش شروع مکالمه باعث ایجاد فضایی دلپذیر و قابل احترام برای کل جلسه می شود. همچنین بحث و مشاجره را کاهش می دهد و راه را برای گفتگوی راه حل محور هموار می کند. در اینجا نمونه هایی از سئوالات وجود دارد که می توانید برای مشارکت مراجعان خود در بحث منابع استفاده کنید:
– آیا از رابطه خود راضی هستید؟
– از انجام دادن چه کارهایی با هم لذت می برید؟
– چه کارهایی با هم انجام داده اید؟
– چه چیزهایی از یکدیگر را دوست دارید و از آن قدردانی می کنید؟
– چه چیزهایی از یکدیگر یاد گرفته اید؟
– به چه روش هایی کیفیت زندگی یکدیگر را بهبود می بخشید؟
– فکر می کنید دیگران چه چیز خوبی راجع به رابطه شما می گویند؟
2 .جلسه را با پرسیدن نتیجه مطلوب شروع کنید.
با درخواست از زوجین برای گفتن اهداف خود (به جای مشکلات) از بحث و گفتگو درباره مشکل خودداری کنید. به عنوان نمونه می توانید بپرسید:
– فرض کنید این گفتگو برای شما مفید خواهد بود. چه چیزی متفاوت خواهد بود؟
– تصور می کنید در آینده نزدیک این گفتگو چگونه برایتان مفید خواهد بود؟
– چه کسی اولین نفری خواهد بود که متوجه می شود این گفتگو برایتان سودمند بوده است؟ او متوجه چه چیزی می شود؟
3 .به زوجین کمک کنید تا مشکلات خود را به اهدفشان تبدیل کنند.
یکی از ایده های اصلی درمان راه حل محور این است که در پشت هر مشکل یا وضعیت نامطلوبی، هدف یا وضعیت مطلوبی وجود دارد. اگر یک زوج اصرار دارند همه مشکلات خود را برای شما تعریف کنند می توانید به آنها اجازه دهید این کار را انجام دهند اما به جای پرسیدن سئوالات بیشتر در مورد هر مشکل، به آنها کمک کنید تا هر یک از مشکلات یا شکایات خود را به یک هدف مثبت تیدیل کنند. به عبارت دیگر، شما می توانید به مراجعان خود کمک کنید تا مشکلات خود را بار دیگر و به طور اهداف تعریف کنند و هنگامی که این امر محقق شد می توانید از مراجع بپرسید که تمایل دارد به کدام یک از آن اهداف بپردازد.
4 .بر پیشرفت های گذشته زوجین تمرکز کنید.
اغلب غافل گیر کننده است که اگر درمانگر به طور خاص در مورد این امر سئوال کند و مراجعان گزارش می دهند قبل از مراجعه به جلسه اول مقداری پیشرفت داشته اند. آنها ممکن است صحبت خوبی داشته باشند، ممکن است مدتی را با کیفیت خوب کنار هم گذرانده باشند و یا حتی راه حل هایی را برای مشکلاتشان پیدا کرده باشند. در این صورت، درمانگر می تواند روی این تغییرات مثبت تمرکز کرده و در مورد آنها سئوال کند.
– چه تغییرات مثبتی مشاهده کرده اید؟.
– چه کاری انجام داده اید تا این اتفاقات رخ دهد؟.
– همسر شما برای انجام این کارها چه کرده است؟.
– برای ادامه کار و تقویت این تغییرات مثبت، چه کاری می توانید انجام دهید؟ .
رویکرد راه حل محور مبتنی بر این نکته است که حل کردن مشکلات با ادامه دادن کارهای مثبت گذشته نسبت به انجام دادن کارهای جدید، آسان تر است.
5 .زن و شوهر را در یک گفتگوی خیالی دنباله دار درگیر کنید.
یک راه هیجان انگیز برای شروع جلسه به روشی با محوریت «راه حل» دعوت از زوجین است که تصور کنند در آینده مجددا برای یک جلسه پیگیری با آنها ملاقات خواهید کرد. از آنها بخواهید تصور کنند زمانی که در موعد مقرر در آینده با آنها ملاقات می کنید خوشحال به نظر می رسند و به شما خواهند گفت که اوضاع به خوبی پیش می رود و اکنون از زندگیشان بسیار خرسند هستند. هنگامی که آنها با شما به بازی پرداختند با پرسیدن سئوالات مفصل در مورد چگونگی روند کار – اکنون که اوضاع به خوبی پیش می رود و آنها از زندگی خود کاملا راضی هستند – ادامه دهید و سعی کنید از آنها درباره آنچه که به تنهایی انجام می دهند و آنچه که از کارهای همسرشان متوجه می شوند توضیح بخواهید تا این تغییرات مثبت اتفاق بیافتد.
6 .از تکنیک چرخه استفاده کنید.
روش چرخه که توسط روانشناس هلندی آرنود هویبرس شرح داده شده است یک راه عالی برای شروع جلسه با زوجین است. یک کاغذ بزرگ بردارید و دو دایره متحد المرکز روی آن بکشید. از زن و شوهر درباره مواردی که در رابطه شان به خوبی پیش می رود و چیزهایی که از آنها راضی هستند بپرسید و و دست کم پنج مورد را در داخل دایره داخلی روی کاغذ یادداشت کنید. پس از انجام این کار، درباره دست کم یک مورد که می خواهند در رابطه خود تغییر یا بهبود دهند از آنها سئوال کنید.
در این مرحله زوجین معمولاً شروع به توصیف مشکلات خود می کنند. وظیفه شما کمک به آنها برای تبدیل هر یک از مشکلات به یک هدف مثبت است. شما می توانید این کار را با ارائه این سئوال انجام دهید. «بسیار خب، این همان چیزی است که شما نمی خواهید. می فهمم. چگونه می خواهید چیزهای دیگری به جای آن باشند؟». با داشتن جواب زوجین به «سئوالات جایگزین» به آنها کمک می کنید تا مشکلات خود را به اهداف مثبت تبدیل کنند. وظیفه نهایی شما این است که در حلقه بیرونی فقط اهدافی را که هر دو شریک در مورد آن توافق دارند یادداشت کنید.
سلام من دانشجوی دکترام منبع این مقالتونو میخواستم امکانش هست در خدمت من بزارین؟
درود. به واتس اپ من پیام بدید حتما
۰۹۱۱۲۱۹۱۴۹۱